ΠΑΙΔΟ - ΩΡΛ

Οι αμυγδαλές βρίσκονται στο φάρυγγα. Αποτελούν μέρος του λεμφικού μας συστήματος και προστατεύουν τον οργανισμό μας από τα μικρόβια. Κατά την πρώιμη παιδική ηλικία συμβάλλουν στη δημιουργία αντισωμάτων, που είναι υπεύθυνα για την καταπολέμηση των λοιμώξεων, γι’ αυτό και συνήθως αποφεύγεται η αφαίρεση τους πριν την ηλικία των 3 ετών. 

Οι κυριότερες ενδείξεις αφαίρεσης των αμυγδαλών είναι:

•    Τα πολλαπλά επεισόδια αμυγδαλίτιδας
•    Η εμφάνιση περιαμυγδαλικού αποστήματος, που είναι η συλλογή πύου μεταξύ της αμυγδαλής και του φαρυγγικού τοιχώματος
•    Η ύπαρξη επιπλοκών από τα γύρω όργανα, π.χ ωτίτιδες
•    Η υπερτροφία των αμυγδαλών που προκαλεί απόφραξη του αεραγωγού, με αποτέλεσμα την εμφάνιση ροχαλητού και αποφρακτικής άπνοιας στον ύπνο.

Η αμυγδαλεκτομή πραγματοποιείται δουλεύοντας μέσα στη στοματική κοιλότητα και έτσι δεν υπάρχουν τομές στο πρόσωπο ή το λαιμό. Με ειδικό εργαλείο το στόμα διατηρείται ανοιχτό και οι αμυγδαλές αφαιρούνται με κλασσικά εργαλεία, ραδιοσυχνότητες ή διαθερμία, η οποία χρησιμοποιείται επίσης και για τον έλεγχο της αιμορραγίας.

Η διάρκεια νοσηλείας είναι μία ημέρα. Η μετεγχειρητική αγωγή περιλαμβάνει παυσίπονα, αντιβιοτικά και ειδικό διαιτολόγιο. Ο ασθενής παραμένει στο σπίτι για 10 έως 14 ημέρες, μακριά από πολυκοσμία, καπνιστές και άτομα με βήχα και κρυολογήματα, ενώ απαγορεύεται η έντονη σωματική δραστηριότητα.

Οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις (κρεατάκια) είναι λεμφικός ιστός, που βρίσκονται στο ρινοφάρυγγα κατά την παιδική ηλικία και λειτουργούν ως φίλτρο κατά μικροβίων και ιών. Συνήθως ατροφούν μετά την εφηβεία και εξαφανίζονται μέχρι την ενηλικίωση.
 
Όταν οι αδενοειδείς εκβλαστήσεις έχουν φυσιολογικό μέγεθος δεν προκαλούν κανένα πρόβλημα, λόγω όμως των συχνών λοιμώξεων κατά την παιδική ηλικία συχνά παρουσιάζουν υπερτροφία, προκαλώντας: 

•    Δυσχέρεια ρινικής αναπνοής, με συνέπεια ξηρότητα στόματος και μεταβολή της φωνής. Η στοματική αναπνοή, μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχές της ανάπτυξης των δοντιών και στο χαρακτηριστικό αδενοειδές προσωπείο (στόμα μισάνοιχτο, ανασηκωμένο άνω χείλος, σχηματισμό μαύρων κύκλων κάτω από τα μάτια)
•    Ροχαλητό και άπνοια κατά τον ύπνο, με αποτέλεσμα πρωινή υπνηλία, διαταραχές συμπεριφοράς και μαθησιακές δυσκολίες
•    Παραρρινικολπίτιδα
•    Κατακράτηση εκκρίσεων στο ρινοφάρυγγα και ανάπτυξη συχνών επεισοδίων φλεγμονής, η οποία μπορεί να επεκταθεί μέσω της ευσταχιανής σάλπιγγας (το σωληνάκι με το οποίο επικοινωνεί η μύτη με το μέσο αυτί) και να προκαλέσει υποτροπιάζοντα επεισόδια οξείας μέσης ωτίτιδας ή εκκριτική ωτίτιδα (συλλογή υγρού στο μέσο αυτί) με αποτέλεσμα μείωση της ακοής και καθυστέρηση στην ανάπτυξη του λόγου.

Η διάγνωση γίνεται από το ιστορικό και την κλινική εικόνα και επιβεβαιώνεται με τη βοήθεια ακτινογραφίας του ρινοφάρυγγα σε πλάγια θέση ή με τη χρήση εύκαμπτου ενδοσκοπίου, με το οποίο γίνεται άμεση επισκόπηση της περιοχής.

Η θεραπεία μπορεί να είναι συντηρητική με συχνές ρινοπλύσεις, ρινικά αποσυμφορητικά και αντιβιοτικά σε περίπτωση φλεγμονής. Σε περίπτωση αποτυχίας της φαρμακευτικής αγωγής η θεραπεία είναι χειρουργική. 

Η αφαίρεση των αδενοειδών εκβλαστήσεων ή αδενοτομή πραγματοποιείται με γενική αναισθησία και είναι σύντομης διάρκειας. Το παιδί μπορεί να επιστρέψει στο σπίτι του την ίδια μέρα ή την επομένη αν έχει γίνει και αμυγδαλεκτομή. Δεν υπάρχουν ράμματα και ο πόνος είναι ήπιος. Η μετεγχειρητική αγωγή περιλαμβάνει παυσίπονα, αντιβιοτικά και ειδικό διαιτολόγιο και εξασφαλίζει τη γρήγορη επιστροφή του παιδιού στις καθημερινές του δραστηριότητες.

Η εκκριτική ωτίτιδα είναι μία από τις πιο συχνές ωτορινολαρυγγολογικές παθήσεις στα παιδιά. Είναι η συλλογή υγρού στο μέσο αυτί, λόγω απόφραξης ή δυσλειτουργίας της ευσταχιανής σάλπιγγας και το σύμπτωμα που κυρίως προκαλεί είναι βαρηκοΐα αγωγιμότητας. Μπορεί να συνδέεται με υποτροπιάζοντα επεισόδια οξείας μέσης ωτίτιδας και αποτελεί την πιο συχνή αιτία παιδικής βαρηκοΐας.

Οι κυριότερες αιτίες δυσλειτουργίας της ευσταχιανής σάλπιγγας, η οποία προκαλεί εκκριτική ωτίτιδα, είναι η υπερτροφία των αδενοειδών εκβλαστήσεων (κρεατάκια), η αλλεργική ρινίτιδα και οι λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού, που είναι καταστάσεις πολύ συχνές στα παιδιά.

Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία της εκκριτικής ωτίτιδας είναι πολύ σημαντική, γιατί η βαρηκοΐα αγωγιμότητας που προκαλεί, μπορεί να οδηγήσει σε καθυστερημένη ανάπτυξη του λόγου και της ομιλίας, αλλά και να παρεμποδίσει την πρόοδο του παιδιού στο σχολείο. Σημαντική είναι επίσης η έγκαιρη θεραπεία όταν η εκκριτική ωτίτιδα συνδέεται με υποτροπιάζοντα επεισόδια οξείας μέσης ωτίτιδας.

Η διάγνωση βασίζεται στη λήψη λεπτομερούς ιστορικού, την πλήρη ωτορινολαρυγγολική εξέταση και τον ακοολογικό έλεγχο, που επιτρέπουν στον Ωτορινολαρυγγολόγο να αποσαφηνίσει την αιτία του προβλήματος και να προχωρήσει στην κατάλληλη και εξατομικευμένη θεραπεία.

Η θεραπεία μπορεί να είναι συντηρητική και περιλαμβάνει καθαρισμό της ρινικής κοιλότητας με πλύσεις, κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή και ασκήσεις που βοηθούν τη διάνοιξη της ευσταχιανής σάλπιγγας. 

Σε περίπτωση αποτυχίας της συντηρητικής αγωγής, βαρηκοΐας που προκαλεί καθυστέρηση ανάπτυξης του λόγου και της ομιλίας, συνύπαρξης υποτροπιαζόντων επεισοδίων οξείας μέσης ωτίτιδας και ανάλογα με την ηλικία του παιδιού και την εποχή του χρόνου μπορεί κανείς να προχωρήσει σε χειρουργική αντιμετώπιση του προβλήματος. Σε αυτή την περίπτωση πραγματοποιείται παρακέντηση του τυμπανικού υμένα (μυριγγοτομή) και ανάλογα με τη σύσταση του υγρού αποφασίζεται αν θα τοποθετηθούν ή όχι σωληνίσκοι αερισμού, οι οποίοι παραμένουν στη θέση τους για κάποιους μήνες και αποβάλλονται αυτόματα. Η επέμβαση πραγματοποιείται με γενική αναισθησία και μπορεί ταυτόχρονα να πραγματοποιηθεί αδενοτομή και αμυγδαλεκτομή αν είναι απαραίτητο.