ΛΑΡΥΓΓΑΣ

Η φωνή παράγεται από ταλάντωση των φωνητικών χορδών. Όταν κάτι διαταράσσει τις συνθήκες κίνησης των φωνητικών χορδών προκαλείται δυσφωνία, με αλλοίωση των χαρακτηριστικών της φωνής. Ο ασθενής παραπονιέται για βραχνάδα, αλλοίωση στην χροιά της φωνής του, κόπωση, ενόχληση στο λάρυγγα, πόνο στην περιοχή του λαιμού. Η παρουσία ενοχλημάτων πάνω από 5 ημέρες απαιτεί εξέταση από Ωτορινολαρυγγολόγο για την ορθή και έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση.

Οι συχνότερες αιτίες δυσφωνίας είναι η λειτουργική δυσφωνία, οι όζοι, οι πολύποδες, οι κύστεις των φωνητικών χορδών, η πολυποειδής εκφύλιση των φωνητικών χορδών (οίδημα Reinke), το αιμάτωμα των φωνητικών χορδών, τα θηλώματα, η οξεία λαρυγγίτιδα, η παράλυση των φωνητικών χορδών, τα νεοπλάσματα-κακοήθεια του λάρυγγα και η γαστροοισοφαγική-λαρυγγοφαρυγγική παλινδρόμηση.

Η διάγνωση των προβλημάτων της φωνής γίνεται με τη λαρυγγοσκόπηση, με τη βοήθεια ενδοσκοπίων, τα οποία μπορεί να είναι εύκαμπτα ή άκαμπτα και παρέχουν πολύ σημαντικές πληροφορίες για το είδος της βλάβης που υπάρχει στις φωνητικές χορδές.

Η θεραπεία, ανάλογα με την αιτία του προβλήματος, μπορεί να είναι συντηρητική και περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή ή/και φωνοθεραπεία ή χειρουργική.  

Η επεμβατική τεχνική για την αντιμετώπιση των προβλημάτων στις φωνητικές χορδές ονομάζεται μικρολαρυγγοσκόπηση. Πραγματοποιείται με γενική αναισθησία και για να δούμε το λάρυγγα γίνεται χρήση μικροσκοπίου. Οι πολύποδες, οι κύστεις, η πολυποειδής εκφύλιση είναι παθήσεις των φωνητικών χορδών που μπορούν να αντιμετωπιστούν με μικρολαρυγγοσκόπηση. Επίσης, με τη βοήθεια μικρολαρυγγοσκόπησης μπορεί να γίνει λήψη βιοψίας όταν κατά την κλινική εξέταση διαπιστωθεί η παρουσία βλάβης που είναι ύποπτη για κακοήθεια (καρκίνο).

Η δυσφαγία είναι η διαταραχή της φυσιολογικής διαδικασίας κατάποσης, δηλαδή της μεταφοράς του σάλιου και των υγρών και στερεών τροφών από τη στοματική κοιλότητα στο στομάχι. Η κατάποση είναι μία πολύπλοκη διαδικασία, για την οποία απαιτείται ο συντονισμός 50 μυϊκών ομάδων και 5 κρανιακών νεύρων.

Οι διαταραχές κατάποσης (δυσφαγία) προκαλούνται από διάφορες παθήσεις και καταστάσεις: παθήσεις του κεντρικού νευρικού συστήματος και νευρομυϊκές παθήσεις (αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, εκφυλιστικές νόσους όπως Parkinson, Alzheimer, γεροντική άνοια), καρδιολογικές  παθήσεις, ως αποτέλεσμα παρενεργειών φαρμάκων, τραυματικές κακώσεις, κακοήθεις παθήσεις, χειρουργικές επεμβάσεις και χημειοθεραπεία/ακτινοθεραπεία κεφαλής και τραχήλου.

Οι κίνδυνοι που παρουσιάζονται όταν διαταράσσεται η κατάποση, σχετίζονται κυρίως με την ασφάλεια και την επάρκεια της σίτισης. Οι ασθενείς κινδυνεύουν από υποθρεψία, αφυδάτωση και λοιμώξεις αναπνευστικού (πνευμονίες), λόγω της εισρόφησης, δηλαδή της εισόδου τροφών στον πνεύμονα. Υπάρχουν όμως και οι ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις της δυσφαγίας, που είναι η κατάθλιψη και ο κοινωνικός αποκλεισμός, καθώς ένας ασθενής που βήχει κατά τη διάρκεια του γεύματος ή η τροφή διαφεύγει από το στόμα του, δεν μπορεί να απολαύσει αυτή την τόσο σημαντική κοινωνική εκδήλωση, την απόλαυση ενός γεύματος με τον κοινωνικό του περίγυρο.

Τα συμπτώματα των διαταραχών της κατάποσης μπορεί να είναι η αλλαγή της στάσης σώματος κατά τη λήψη τροφής, ο φόβος πριν την κατάποση, η παραμένουσα τροφή στο στόμα, οι αναγωγές και ο βήχας κατά ή μετά τη λήψη τροφής, η παράταση του χρόνου λήψης ενός γεύματος, η αλλαγή της χροιάς της φωνής, το αίσθημα ξένου σώματος στο λαιμό, η απώλεια βάρους, ο συχνός και αδιευκρίνιστος βήχας και πυρετός και τα υποτροπιάζοντα επεισόδια λοιμώξεων του κατώτερου αναπνευστικού (πνευμονία - βρογχίτιδα).

Η αξιολόγηση του προβλήματος γίνεται με τη λήψη λεπτομερούς ιστορικού και την πραγματοποίηση πλήρους ωτορινολαρυγγολογικής εξέτασης, παρουσία εξειδικευμένου σε θέματα κατάποσης λογοθεραπευτή. Στη συνέχεια χορηγούνται τροφές διαφορετικής μορφής και σύστασης υπό ενδοσκοπικό έλεγχο (Functional Endoscopic Evaluation of Swallowing ή FEES) και βιντεοσκόπηση της καταποτικής διαδικασίας, ώστε να εντοπιστούν τα προβλήματα και να αξιολογηθεί ο βαθμός επικινδυνότητας της κατάποσης, ενώ ο λογοθεραπευτής, με τη χρήση κατάλληλων χειρισμών, ελέγχει τη δυνατότητα εφαρμογής αλλαγών στη διαδικασία της κατάποσης, με τελικό στόχο την ασφαλή και επαρκή κατάποση.